Lou Reed - "Berlin"

Released: 1973

Label: RCA Victor (APL1-0207)

Producer: Bob Ezrin

Tracklist

A1 – Berlin

A2 – Lady Day

A3 – Men Of Good Fortune

A4 – Caroline Says #1

A5 – How Do You Think It Feels

A6 – Oh Jim

B1 – Caroline Says #2

B2 – The Kids

B3 – The Bed

B4 – Sad Song

Όταν το 1971 κυκλοφορούσε το πρώτο ομώνυμο solo album του, πιστεύω πως ούτε ο ίδιος ο Lou Reed είχε κατά νου ότι ένα από τα κομμάτια του δίσκου θα δουλευόταν αργότερα και θα παρουσιαζόταν ως κεντρική ιδέα σε μετέπειτα κυκλοφορία του. Δύο χρόνια αργότερα, ο Reed θα έβγαζε στην αγορά ένα από τα αριστουργήματά του. Το «Berlin» LP

θεωρείται –και είναι πράγματι- η πιο φιλόδοξη δουλειά του. Πρόκειται για ένα concept album με κεντρικό θέμα την ερωτική σχέση του Jim (ενός νεαρού ερωτευμένου σφόδρα) και της Caroline (μιας γερμανίδας πόρνης που κάνει εμφανίσεις σε βερολινέζικα καμπαρέ). Ανέκαθεν ο Reed ασχολείτο με θέματα της νύχτας και με τους χαρακτήρες της. Θεωρώ όμως ότι εδώ έχει φθάσει στην κορύφωσή του (μουσικοσυνθετική και στιχουργική).

Η ιστορία λαμβάνει χώρα στο Δυτικό Βερολίνο. Ο δίσκος ξεκινά αναφέροντας αυτή τη λεπτομέρεια για να δώσει το πλαίσιο: «In Berlin, by the Wall». Είναι μία εκτέλεση πολύ διαφορετική από κείνη του 1971, επιμένοντας περισσότερο στο πιάνο και με μία ατμόσφαιρα μπαρουτοκαπνισμένου καμπαρέ. Ήδη βεβαίως, σαν ανάμνηση, περνάει από τα ηχεία η γιορταστική ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής και μιας γιορτής για την Caroline: «Happy Birthday dear Caroline, happy birthday to you…». Και ο Lou ψελίζει: «It was very nice, it was Paradise». Ο παρελθόντας χρόνος (“was”) αποκαλύπτει ότι θα μας διηγηθεί μια όμορφη ιστορία του παρελθόντος. Πολύ δυναμικά όμως εισέρχεται το «Lady Day», ένα rock cabaret κομμάτι από κείνα που μόνο ο Lou Reed μπορούσε να σκαρώσει, μία μουσική σύνθεση υπέροχη, στίχοι που τονίζουν τις αντιθέσεις στην ψυχολογία της ίδιας της Caroline και τη διαφωνία του Jim αναφορικά με το επάγγελμά της και τις άθλιες συνθήκες υπό τις οποίες το ασκεί.

Το «Men of Good Fortune» είναι ένα ωμό κοινωνικό σχόλιο όπου ο πρωταγωνιστής διαχωρίζει τη θέση του (περιττό να μιλήσει κανείς για τη μουσική σύνθεση, αφού όλος ο δίσκος αποτελεί κορυφαία στιγμή των ‘70s). Το album περιέχει επίσης δύο κομμάτια που φέρουν τον ίδιο τίτλο («Caroline Says») και είναι εντελώς διαφορετικά στο ύφος και στους στίχους τους.  Το «Caroline Says #1» είναι μία προσπάθεια του Jim να προσεγγίσει την Caroline, η οποία είναι αρκετά απορριπτική και snob: «Caroline says that I’m just a toy/ she wants a man, not just a boy»… Όμως ο νεαρός είναι ερωτευμένος σφόδρα: «She treats me like I am a fool/ but to me she’s still a German Queen». Πριν το «Caroline Says #2» μεσολαβούν δύο κομμάτια συγγενή ηχητικά (προφανώς τα καλύτερα δείγματα rock cabaret). Πρόκειται για τα «How Do You Think It Feels» και «Oh Jim». Το πρώτο καταγγέλλει την εξάρτηση της Caroline στην ηρωίνη, γεγονός που την φέρνει στο σημείο να εκδίδεται για τη δόση της. Το δεύτερο προαναγγέλλει το «Caroline Says #2». Η φίλοι τής Caroline γελούν μαζί της, ο Jim θα φτάσει σε σημείο να την κακοποιήσει. Όλα βρίσκονται στην τέλεια παρακμή τους… Διερωτάται ο ακροατής τι θα συμβεί στη συνέχεια…. Τότε έρχεται ένα από τα καλύτερα κομμάτια που έγραψε ποτέ ο Lou Reed: το «Caroline Says #2».

Είναι ένα έργο τέχνης από μόνο του. Το «Caroline Says #2» περιγράφει μια Caroline κακοποιημένη να ρωτά τον Jim: «Why is it that you beat me? It isn’t any fun», ή ακόμη: «You can hit me all you want to/ but I don’ t love you anymore». Ο Lou Reed συνήθιζε να τιτλοφορεί κομμάτια με το ρήμα “Says” και ένα γυναικείο όνομα μπροστά. Για παράδειγμα: «Stephanie Says» (έδω έχουμε την αρχική μελωδία του “Caroline Says”), «Candy Says», «Lisa Says», όλα υπέροχα… αλλά σαν αυτό κανένα!

Οι ρυθμοί έχουν πέσει. Η παρακμή έφτασε στο απροχώρητο και η Caroline δέχεται το ένα χτύπημα μετά το άλλο. Στο «The Kids» η Πρόνοια της αφαιρεί τα παιδιά της και τα παιδικά κλάματα ακούγονται έτσι ώστε να κάνουν τον ακροατή να λάβει θέση για το γεγονός. Η ακρόαση τέτοιων δίσκων δεν είναι ποτέ παθητική. Ο Jim μας δίνει μια χρήσιμη πληροφορία: «But since she’s lost her daughter/ It’s her eyes that fill with water»… Είναι ένα οκτάλεπτο ακουστικό κομμάτι που μας εισάγει στην τελευταία πράξη του δράματος, στο «The Bed». Μπορεί κανείς να υποψιαστεί πολλά καθώς ο Jim διηγείται, όμως στο «The Bed» όλα ανατρέπονται! Μας περιγράφεται το κρεβάτι του ζευγαριού, το δωμάτιο του έρωτά τους, αλλά και το μέρος όπου η Caroline εν τέλει αυτοκτόνησε…  «And this is the place where she cut her wrists that odd and fateful night/ And I said, oh, oh, oh, oh, oh, oh, what a feeling»…

Ήδη συμφωνικές φωνές με echo έρχονται ως αναμνήσεις και στοιχειώνουν τον δίσκο… Το «Sad Song» είναι το κομμάτι των ουρανών… Όλα ήταν μια ανάμνηση του Jim που κοιτούσε το άλμπουμ με τις φωτογραφίες και θέλει να πείσει τον εαυτό του ότι είναι χάσιμο χρόνου αυτό που κάνει. Κάποιος άλλος ίσως φερόταν στην Caroline χειρότερα…

Ένας από τους μεγαλύτερους δίσκους στην ιστορία της pop μουσικής, ένα επίτευγμα και για τον ίδιο τον Lou Reed… Δεν θα μπορούσε ποτέ να επαναληφθεί.